- İspermeçet balinalarını inceleyen bilim insanları, onların potansiyel iletişim sistemlerinin temel yönlerini ortaya çıkardı.
- Birçok deniz memelisi gibi ispermeçet balinaları da avlanırken iletişim ve ekolokasyon için hızlı tıklamaları kullanır.
- Araştırmacılar bu tıklamaların insan dilindeki kelime ve ifadelere benzer bir “fonetik alfabe” oluşturduğuna inanıyor.
Birçok balina ve yunus gibi ispermeçet balinaları da oldukça sosyal memelilerdir ve su altında son derece gürültülü bir fermuar gibi ses çıkarabilen hızlı tıklama dizileri oluşturmak için solunum sistemlerinden havayı sıkıştırarak iletişim kurarlar. Tıklamalar aynı zamanda avlarını takip etmelerine yardımcı olmak için bir ekolokasyon biçimi olarak da kullanılıyor.
Bilim insanları onlarca yıldır bu tıklamaların ne anlama geldiğini anlamaya çalışıyor ancak çok az ilerleme kaydedebiliyorlar. Hala bilmeseler de, artık balinaların, insanların kelime ve ifade olarak düşündüklerinin kabaca eşdeğerini oluşturmak için kullanabileceği bir “fonetik alfabe” oluşturduğuna inandıkları tıklama dizileri olduğunu düşünüyorlar.
GERÇEK HAYAT DR. DOLITTLE'mi? BİLİM ADAMLARI HAYVANLARLA KONUŞMAK İÇİN KODU KIRMAK EŞİĞİNDE
İspermeçet balinalarının iletişimini tercüme etmeye adanmış bir çaba olan Deniz Memelileri Çeviri Girişimi'nin (CETI) kurucusu ve başkanı David Gruber, “Artık balina dilinin ilk yapı taşlarını bulmaya başlıyoruz” dedi.
Mart 2024'te bir ispermeçet balinası Dominika açıklarında yüzüyor. Karayip adası Dominika çevresinde yaşayan ispermeçet balinalarını inceleyen bilim insanları, ilk kez birbirleriyle nasıl konuşabileceklerinin temel unsurlarını tanımladılar. bir gün onların daha iyi korunmasına yardımcı olacağız. (AP aracılığıyla Samuel Lam)
Salı günü Nature Communications dergisinde yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, koda olarak bilinen 8.700'den fazla ispermeçet balinası tıklama parçasını analiz etti. Bu fonetik alfabeyi oluşturduğunu düşündükleri dört temel bileşen bulduklarını söylüyorlar.
Makalenin baş araştırmacısı Pratyusha Sharma, bu alfabenin daha sonra balinalar tarafından sınırsız sayıda kombinasyonla kullanılabileceğini söyledi.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden yapay zeka ve bilgisayar bilimi uzmanı Sharma, “Sabit bir koda dizisine sahip gibi görünmüyor” dedi. Balinaların çok geniş bir sözlüğe sahipmiş gibi olduğunu belirterek, “Bu, balinalara çok daha büyük bir iletişim sistemine erişim sağlıyor” dedi.
İspermeçet balinaları, gezegendeki tüm hayvanlar arasında en büyük beyne sahiptir; 20 pound'a kadar, yani ortalama insan beyninin altı katı büyüklüğündedir. Yaklaşık 10 kişilik anaerkil gruplar halinde yaşıyorlar ve bazen yüzlerce hatta binlerce başka balinayla karşılaşıyorlar. İspermeçet balinaları 60 feet uzunluğa kadar büyüyebilir ve kalamar avlamak için yaklaşık 3.280 feet derinliğe dalabilir. Gruplar halinde dikey olarak uyurlar.
New York Şehir Üniversitesi'nden biyoloji profesörü Gruber, ispermeçet balinalarının karmaşık sosyal bağlara sahip gibi göründüğünü ve iletişim sistemlerinin şifresinin çözülmesinin, insan dili ve toplumla paralellikler ortaya çıkarabileceğini söyledi.
Yaklaşık 200 balinanın yaşadığı Dominika'da, ispermeçet balinasının tıklamalarından yeterli sayıda örnek alabilmek için bilim insanları, farklı derinliklerde mikrofonlara sahip dev bir su altı kayıt stüdyosu oluşturdular. Balinaların üzerindeki etiketler ayrıca tıkladıklarında hangi pozisyonda olduklarını (örneğin dalış, uyku, yüzeyde nefes alma) ve yakınlarda iletişim kurabilecekleri başka balinaların olup olmadığını da kaydeder.
Stanford Üniversitesi'nde okyanuslar konusunda doçent olan Jeremy Goldbogen, yeni araştırmayı “olağanüstü” olarak nitelendirdi ve bunun “okyanus devlerini nasıl anladığımıza dair çok büyük etkileri” olduğunu söyledi.
Araştırmada yer almayan Goldbogen, eğer bir gün ispermeçet balinalarının ne dediğini anlayabilirsek, bu bilginin, balinaların gemilere çarpma riskini en aza indirmek veya okyanus gürültü seviyelerini azaltmak gibi koruma amacıyla kullanılması gerektiğini söyledi.
İspermeçet balinaları, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği tarafından “savunmasız” olarak sınıflandırılıyor. Balinalar, dev kafalarındaki petrol nedeniyle yüzyıllardır avlanıyor ve türler hâlâ yenileniyor.
New York Şehir Üniversitesi'nde deniz memelileri davranışı ve iletişim uzmanı olan Diana Reiss, bilim adamlarının, yunusların kullandığı ıslıklar ve kambur balinaların söylediği şarkılar da dahil olmak üzere, deniz hayvanlarının iletişiminin belirli yönlerini oldukça iyi anladıklarını söyledi.
FOX HABER UYGULAMASINA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN
Ancak ispermeçet balinaları söz konusu olduğunda bu temel bilgi bile eksiktir.
“Bu çalışmada yeni olan şey, balinaların iletişim sisteminin temellerine bakmaya çalışmalarıdır… sadece yaptıkları belirli çağrılara değil” dedi.
Yeni araştırmaya dahil olmayan Reiss, bir gün balinaların tıklamalarını davranışlarıyla eşleştirebileceğimizi umduğunu söyledi.
“Tıklamaların başka bir balina için ne anlama geldiğini asla anlayamayacağız, ancak davranışlarını tahmin edebilecek kadar tıklamaların ne anlama geldiğini anlayabilebiliriz” dedi. “Bu tek başına inanılmaz bir başarı olurdu” dedi.
CETI kurucusu Gruber, balinaların ne söylediğini anlamaya yetecek kadar veri toplamak için milyonlarca ve muhtemelen milyarlarca balina kodasına ihtiyaç duyulacağını ancak yapay zekanın analizi hızlandırmaya yardımcı olmasını beklediğini söyledi. Diğer ispermeçet balinası popülasyonlarının (balinalar Kuzey Kutbu'ndan Antarktika'ya kadar derin okyanuslarda bulunur) muhtemelen biraz farklı şekillerde iletişim kurduğunu söyledi.